Thánh Inhaxiô sinh tại Loyola vào
năm 1491, trong một gia đình quý tộc xứ Basque của Tây Ban Nha. Inhaxiô là người em út trong số 13 người
con. Thời niên thiếu, Ignatiô được nhà
vua chọn làm người hầu cận, tiếp đến là chiến sĩ trong quân đội hoàng gia.
Năm 1509, Inhaxiô tòng quân
Antonio Manrique de Lara, Duke thành Najera và Viceroy thành Navarre với mục
đích là được thăng tiến thành một công tước. Dưới sự lãnh đạo của Duke, Inhaxiô
đã tham gia nhiều trận đánh mà không bị thương tích gì.
Ý Chúa thật nhiệm mầu. Sức mạnh lại bày tỏ qua sự yếu đuối như lời
thánh Phaolô: “…vì quyền năng của Thầy được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối
” (2 Cr 12,9). Ngày 20 tháng 5 năm 1521,
cột mốc ghi dấu đặc biệt. Quân Pháp đánh
chiếm thành Pamplona. Inhaxiô bị một
viên đạn đại bác bắn gãy chân và bị thương nặng. Bức tượng bằng đồng phía ngoài
hành lang kể lại sự kiện này. Trở về dưỡng
bệnh trong lâu đài của gia đình, Inhaxiô giết thời giờ bằng cách đọc những sách
kể lại những hành động phi thường và lãng mạng của các hiệp sĩ. Người chị dâu đã đem đến cho ngài cuốn “Cuộc
đời Chúa Kitô” và cuốn “Hạnh các thánh”.
Dần dần, những quyển sách này đã thu hút ngài. Khi đọc về cuộc đời của thánh Phanxicô
Assisi, Thánh Đaminh và nhiều tu sĩ nổi tiếng khác, Inhaxiô quyết tâm noi gương
các bậc thánh nhân hiến mình để đi chinh phục Đất Thánh cho Giáo hội. Sau khi
phục hồi, Inhaxiô đến thăm tu viện Santa Maria de Montserrat của dòng Biển Đức.
Tại đây, ngài treo bộ quân phục của mình trước một bức hình Đức Mẹ Maria. Sau
đó, ngài đến thị trấn Manresa, Catalonia và đã dành nhiều tháng sống trong một
hang động để thực hành khổ hạnh khắt khe. Tại Manresa, Inhaxiô bắt đầu thay đổi
lối sống và cảm nghiệm sự thay đổi trong tâm hồn xen lẫn niềm vui và nỗi khổ
đau. Được Chúa đánh động, từ đó ngài khởi đầu một hành trình lâu dài và đau khổ
khi trở về với Ðức Kitô. Một lời cầu nguyện cho các hối nhân mà Inhaxiô rất tâm
đắc: “Lạy Chúa, xin hãy nhận lấy tất cả tự
do, trí khôn và cả ý chí con. Tất cả những gì con có và đang làm chủ, Chúa đã
cho con; nay con xin dâng lại cho Chúa.
Tất cả là của Chúa, xin Chúa xử dụng hoàn toàn theo tôn ý Ngài. Lạy Chúa, xin hãy ban cho con tình yêu và ân
sủng Chúa. Đối với con, thế là đủ. Amen!”
Vào năm 1522, được thấy Mẹ Thiên
Chúa trong một thị kiến, ngài thực hiện cuộc hành hương đến đan viện dòng Biển
Ðức ở Monserrat. Ở đây, ngài xưng thú tội lỗi, mặc áo nhặm và đặt thanh gươm
trên bàn thờ Ðức Maria, thề hứa sẽ trở nên một hiệp sĩ cho Ðức Mẹ.
Trong khoảng thời gian một năm,
ngài sống gần Manresa, có khi thì ở với các tu sĩ Ða Minh, có khi thì ở nhà tế
bần, nhưng lâu nhất là sống trong một cái hang ở trên đồi để cầu nguyện. Chính
trong thời gian hoán cải này, Linh Thao là con đường thiêng liêng đặc biệt và
ngài bắt đầu một công trình mà sau đó rất nổi tiếng, đó là cuốn “Những Thao Luyện
Tâm Linh”.
Vào năm 1523, ngài rời Manresa đến
Roma và Giêrusalem, là nơi ngài sống nhờ việc khất thực và hăng say hoán cải
người Hồi Giáo ở đây. Vì lo sợ cho tính
mạng của ngài, các tu sĩ Phanxicô khuyên ngài trở về Barcelona. Tin tưởng rằng,
kiến thức uyên bác sẽ giúp đỡ tha nhân cách thiết thực hơn, ngài dành 11 năm tiếp
đó trong việc học ở Alcalá, Salamanca và Paris.
Sau khi đi hành hương ở Đất Thánh
về, Inhaxiô quyết định trở thành một linh mục. Việc này đòi hỏi ngài phải bắt đầu
lại việc học hành. Inhaxiô đã cố gắng học
tiếng La tinh và ghi tên vào học ở Đại học Paris. Trong lúc theo học ở Paris, ngài đã thu phục
được một nhóm nhỏ sinh viên thành lập một hội đoàn trong đó có Phanxicô Xaviê
và Pierre Fabre.
Lm Nguyễn Hữu An
Sau đó, cũng có một số người khác
được đời sống của Inhaxio cảm hoá. Họ trở thành một nhóm bạn thân thiết, có
chung với nhau một lý tưởng là phục vụ Chúa bằng cả cuộc đời mình. Tại
Montmartre, họ đã tuyên khấn khiết tịnh và khó nghèo để sống cho lý tưởng này.
Tất cả đều muốn đến Giêrusalem để sống và chết cho Chúa. Nhưng vì lý do khách
quan, họ đã không đi được. Họ không biết làm gì nên đành quay về Roma, với ý định
sẽ đặt mình dưới quyền sai khiến của Đức Thánh Cha. Họ chia ra thành những nhóm
nhỏ để về.
Inhaxio đi cùng với hai người nữa.
Đến một nhà nguyện nhỏ ở La Storta, đang lúc cả ba đang cầu nguyện thì Inhaxio
được ban cho một thị kiến nữa. Ngài thấy Chúa Cha, tay chỉ vào ngài, mắt nhìn
Chúa Con đang vác thập giá và nói rằng: “Ta muốn con nhận người này là người phục
vụ.” Chúa Con đã nhìn Inhaxio và nói rằng: “Ta muốn con phục vụ Chúng Ta.” Đối
với Inhaxio, thị kiến này chính là một sự xác chuẩn cho ý muốn phục vụ Chúa và
Giáo Hội của ngài.
Về tới Roma, nhóm bạn đã nhanh
chóng gặp Đức Giáo Hoàng và trình bày ước nguyện. Đức Giáo Hoàng đã rất vui khi
có một nhóm người vừa tri thức vừa thiêng liêng đồng tâm hiệp lực giúp đỡ mình.
Thế rồi, Giáo Hoàng đã trao cho họ những sứ mạng quan trọng ở khắp nơi trên thế
giới.
Trước nguy cơ nhóm có thể tan rã
vì mỗi người một phương, chẳng biết có còn gặp lại nhau nữa không. Họ đã nảy
sinh một ý tưởng: thành lập một dòng tu. Trước đây, họ đã khấn hai lời khấn khiết
tịnh và khó nghèo rồi. Giờ đây, chỉ cần chọn một người và khấn lời khấn vâng phục
người đó nữa thôi là được. Qua hai lần bỏ phiếu, tất cả đều chọn Inhaxio làm bề
trên. Inhaxio, dù không muốn, nhưng nhận thấy đó là ý Chúa nên cũng chấp nhận.
Với sự chuẩn nhận của Giáo Hoàng Phaolo III, một dòng tu mới ra đời vào năm
1540, ở Việt Nam gọi là dòng Tên. Inhaxio đã sống tại Roma từ đó cho đến cuối đời.
Ngài viết thư điều hành dòng, nâng đỡ anh em, soạn thảo Hiến Pháp. Ngài qua đời
tại căn phòng nhỏ của mình vào năm 1556 và được phong thánh năm 1622. Hội dòng
mang tên Giêsu (dòng Tên) không ngừng lớn mạnh từ đó và luôn theo đuổi lý tưởng
phục vụ Chúa và các linh hồn mà Đấng Tổ Phụ đã khơi lên. Cho đến nay, dòng Tên
là một trong số những dòng nam có số lượng tu sĩ lớn nhất trong Giáo Hội. Các cộng
đoàn dòng Tên phân bố ở rất nhiều vùng miền trên thế giới, và đảm nhận hầu hết
các sứ mạng mà Giáo Hội trao phó, không trừ một mảng nào: từ truyền giáo đến giảng
dạy, nghiên cứu, chăm sóc bệnh nhân, di dân, tị nạn, hoạt động mục vụ, xã hội…
Mỗi người sinh ra đều có một lịch
sử, một câu chuyện và một sứ mạng. Câu chuyện cuộc đời của mỗi người không ai
giống ai nhưng tất cả đều nằm trong sự quan phòng ca Thiên Chúa. Ai có thể ngờ
rằng một chàng thanh niên ham quyền lực và đầy tham vọng, bất chấp mọi thủ đoạn
như Inigo lại có ngày trở thành một vị thánh, Đấng Sáng Lập một dòng tu nổi tiếng
và có sức ảnh hưởng lớn như hiện nay? Tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo Hội một vị
thánh, một bậc thầy thiêng liêng, một mẫu gương cho chuyến hành hương tiến về
Nhà Chúa.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
Ảnh: Dòng Tên
Thứ Tư Tuần XVII Thường
Niên Năm Lẻ
Ngày 31/7 Thánh Inhaxiô
Loyola, Tổ phụ Dòng Tên
"Anh
bán tất cả những gì anh có mà mua thửa ruộng đó".
Khi ấy, Chúa Giêsu phán
cùng dân chúng rằng: "Nước trời giống như kho tàng chôn giấu trong ruộng,
người kia tìm được, vội chôn vùi xuống, vui mừng trở về bán tất cả những gì anh
có mà mua thửa ruộng ấy. Nước trời cũng giống như người buôn nọ đi tìm ngọc quý.
Tìm được một viên ngọc quý, anh trở về bán mọi của cải mà mua viên ngọc ấy.
Đó là lời Chúa.